Gent Waste Brick for DING

De 'Gent Waste Brick for DING' is een koolstofarme façadesteen gemaakt van upcycled stadsafval van de stad Gent. De baksteen werd ontwikkeld voor de bouw van de nieuwe vleugel van Design Museum Gent. Als onderdeel van een masterplan om Design Museum Gent te transformeren, onderneemt het museum een groot renovatieproject om de bestaande gebouwen uit te breiden. De nieuwe vleugel, die in 2025 van start gaat, zal exporuimtes en evenementenruimtes huisvesten om de culturele programmering en het bezoekersbereik van het museum uit te breiden. 
 

Om de CO2-uitstoot bij de bouw van het project te verminderen en te voldoen aan de eisen van de klant voor de nieuwe uitbreiding, is een kalkhoudende facadesteen van lokaal afval ontwikkeld en gecertificeerd voor gebruik als de gevel van het gebouw. Het project werd gefinancierd met een ondersteuning van Circulair Vlaanderen en sogent, namens de Stad Gent, en onderzocht in samenwerking met Design Museum Gent, sogent, Carmody Groarke, BC Materials, Local Works Studio en TRANS architects. 
 

De bakstenen hebben een robuust ontwikkelingsproces ondergaan dat onder andere tests tegen Europese normen omvatte en overleg met het certificeringsorgaan voor de bouwsector BCCA (Belgian Construction Certification Association). Door traditionele productieprocessen te heroverwegen, richt het project zich op complexe kwesties rond de circulaire economie in de bouw, zoals de levensvatbaarheid van plaatselijk bouwen, de beschikbaarheid van plaatselijke grondstoffen en het testen van gerecyclede materialen. 
 

Belangrijke feiten en cijfers: 
 

• Gemaakt van 63% geupcycled stedelijk afvalaggregaat uit de stad Gent. 
   
• De façadestenen zijn ongebakken, waardoor carbonatatie in atmosferische omstandigheden mogelijk is en de energie die gepaard gaat met de productie de façadestenen wordt verminderd. 
   
• Een Ghent Waste Brick heeft 1/3 van de C02 voetafdruk ten opzichte van een typische baksteen. Gecertificeerd voor gebruik (september 2022) in de bouw van de buitengevel van de nieuwe vleugel van Design Museum Gent. 
   
• Bewoners krijgen de kans om een eigen façadesteen te maken als onderdeel van het unieke participatieprogramma van het museum. 
   

Het project werd enkel mogelijk dankzij de kennis en vaardigheden van de projectconsultants en de steun, het enthousiasme en de gedurfde visie van de opdrachtgevers van het project: sogent en Design Museum Gent.

Productie

De productie van de Gent Waste Bricks vond plaats tussen 19 februari en 19 juli 2023 op de historische Arsenaalsite, een voormalige Vlaamse spoorwegwerkplaats uit 1881. De locatie, minder dan 5 km van het Design Museum Gent, was ideaal om de productie dicht bij de bouwplaats te houden en transport emissies te minimaliseren. Twee grote overdekte hallen, met een gezamenlijke oppervlakte van ongeveer 1.300 m², huisvesten het volledige productieproces. Apparatuur en machines werden overgebracht vanuit de BC Materials-site in Brussel om een vlotte en lokale productie te garanderen.

Gedurende 104 werkdagen produceren twee voltijdse medewerkers, met af en toe de hulp van een roulerend team van 14 personen, in totaal 82.000 stenen. De productiesnelheid varieerde van 1.200 tot 1.320 blokken per dag, met een totaal van 230 ton materiaal verwerkt tegen het einde van het project. Het productieproces bestond uit vier belangrijke fasen: mengen, persen, drogen en uitharden. De bakstenen werden gemaakt met laagtechnologische, elektrische machines, waaronder een voorlader, hydraulische pers en transportbanden. De productie werd uitgevoerd met een op maat gemaakte, mobiele hydraulische pers gemonteerd op een aanhanger, speciaal ontworpen voor dit type project. Deze duurzame, mechanische aanpak zorgde voor een efficiënte productie, terwijl elke baksteen toch unieke eigenschappen behield ondanks de algemene uniformiteit in grootte en textuur. Daarnaast werd het productieproces gemonitord en gecontroleerd door BCCA om de kwaliteit, structurele integriteit en duurzaamheid van de blokken te garanderen.

In april en mei werd de productie ook opengesteld voor het publiek via het "Do the Right DING"-initiatief, waarbij burgers, studenten en professionals de site konden bezoeken en deelnemen aan workshops en culturele activiteiten georganiseerd door Design Museum Gent en BC studies. Dit programma informeerde het publiek over duurzame bouwpraktijken en gaf hen de kans om actief deel te nemen aan het maken van de bakstenen, wat de gemeenschapsgerichte aanpak van het project verder benadrukte